Chương 11

SĨ HOẠN

仕 宦

LÀM QUAN

(Tuvivietnam – siêu tầm)

1. 為 國 求 賢 治 民 為 本
置 身 輔 相 祿 養 為 先
旺 相 妻 財 必 得 千 鐘 之 粟
興 隆 官 鬼 定 居 一 品 之 尊
Vị quốc cầu hiền trị dân vi bản
Trí thân phụ tướng lộc dưỡng vi tiên.
Vượng tướng Thê Tài tất đắc thiên chung chi túc
Hưng long Quan Quỷ định cư nhất phẩm chi tôn
Vì nước cầu hiền là gốc việc trị dân
Đem thân làm quan lấy lộc làm đầu
Thê Tài vương tướng tất được gạo lúa ngàn chung
Quan Quỷ hưng vượng địa vị tôn quí nhất phẩm.
Mạt sĩ cầu danh thì không cần có hào Tài, quí nhân đã ra làm quan cần có hào Tài, vì có tước tất có lộc, chưa hề làm quan mà không có bổng lộc. Cho nên xem về quan chức được hào Tài vượng tướng tất bổng lộc nhiều. Nếu hào Tài hưu tù hoặc Không hoặc phục thì chưa có bổng lộc. Tài hào bị xung thì có sự cố mà giảm bổng. Nếu Nhật thần, Nguyệt kiến xung Tài, mà hình hại Thế hào, Quan hào e bị ngưng bổng giảm chức. Quan Quỷ vượng tướng chức cao tước lớn, hưu tù Tử Tuyệt thì chức nhỏ tước kém, nếu phát động sinh hợp Thế hào, được Nhật thần, Nguyệt kiến sinh phò tất được đề bạt.

2. 子 若 交 重 當 慮 剝 官 削 職
Tử nhược giao trùng, đương lự tước quan bác chức
Tử Tôn nếu động, phải lo bị tước quan cách chức.
Trong quẻ nếu Tử Tôn phát động, mưu cầu tất không toại lòng. Nếu đã có chức vụ e bị họa cách tước chức.

3. 兄 如 發 動 須 防 減 俸 除 糧
Huynh như phát động, tu phòng giảm bổng trừ lương.
Huynh Đệ nếu phát động, cần phòng cắt trừ lương bổng.
Huynh Đệ phát động, không tránh khỏi hao nhiều tiền của mà bị chê bai. Nếu Tử Tôn cùng động, hoặc Huynh Đệ hóa Tử Tôn, tất có việc giảm trừ lương bổng. Huynh trì Thân, lâm Thế đều bất lợi.

4. 父 母 空 亡 休 望 差 除 宣 敕
Phụ Mẫu Không vong, hưu vọng sai trừ tuyên sắc
Phụ Mẫu lâm Không, đừng mong có được sắc phong.
Hào Phụ Mẫu là ấn tín, văn thư, cáo mệnh, sắc phong, tấu thư, biểu chương , không thể thiếu ở trong quẻ. Hào Phụ cần vượng tướng, không nên suy. Nếu phò Thế là tốt nhất, như hữu khí trì Thái Tuế mà sinh hợp với hào Thế chủ có chiếu ban của triều đình. Nếu là Nguyệt kiến tất quan trên khen thưởng chẳng hạn… Nếu hào Phụ lâm Không thì đừng mong tưởng.

5. 官 爻 隱 伏 莫 思 爵 位 升 遷
Quan hào ẩn phục, mạc tư tước vị thăng thiên
Hào Quan ẩn phục, chớ mong tước vị thăng tiến.
Quan hào lâm trì Thế Thân, hoặc động sinh hợp hào Thế, không bị Nguyệt kiến, Nhật thần xung khắc, mọi điều mưu cầu có thể hợp ý.

6. 月 建 生 身 當 際 風 雲 之 會
Nguyệt kiến sinh Thân, đương tế phong vân chi hội
Tuế quân hợp Thế, tất thừa vũ lộ chi ân.
Nguyệt kiến sinh Thân, đang thời gặp hội rồng mây
Thái Tuế hợp Thế, tất hưởng ân mưa móc.
Thái Tuế tượng quân vương, Nguyệt kiến là quan cầm quyền. Nếu Thái Tuế, Nguyệt kiến sinh hợp Thế Thân, tất có điều tốt. Chỉ sợ xung khắc Thế Thân tất bị biếm trích . Nếu Nguyệt kiến sinh phò Quan hào, Thế hào tất có chức về pháp luật. Thái Tuế ở hào Phụ phò hào Quan hoặc hào Thế tất có ân vua, nếu Thế Quan sinh vượng càng tốt.

7. 世 動 逢 空 居 官 不 久
Thế động phùng Không, cư Quan bất cửu
Thế động lâm Không thì làm quan không lâu.
Nếu là quan tuần tra bên ngoài, Thế động lâm Không thì ngược lại là tốt cho mình. Gặp Nhật thân, động hào tương xung tất làm quan không lâu.
8.身 空 無 救 命 盡 當 危
Thân Không vô cứu, Mênh tận đương nguy
` Thân lâm Không mà không thế cứu giải, tất mệnh vận nguy hiểm.
Thế lâm Không mà không cứu giải được, không kể chức mới nhận hay nhận lâu rồi, cũng gặp đại nạn đến mất mệnh. Nếu xem mưu cầu chuyện gì thì sẽ không thành.

9. 鬼 化 福 冲 當 代 職
Quỷ hóa Phúc xung đương đại chức
Quỷ hóa Tử Tôn thì bị thay chức.
Qua tuần tra nên Quỷ động, quan điều hành nên Quỷ an tĩnh. Nếu Quan động hóa Tử tất có quan khác đến thay thế.

10. 財 臨 福 動 必 憂 丁
Tài lâm Phúc động tất ưu đinh
Tài lâm, Phúc động tất có tang chế.
Xem về việc quan không thể thiếu hào Tài, mà cũng không nên Tài động. Nếu Quan vô khí mà được Tài động phò khởi, tất nên dùng tiền mà mưu cầu quan chức, mới được thăng tiến. Nếu cha mẹ yếu mà gặp hào Tài này lâm Bạch Hổ, vượng động tất có tang cha mẹ.

11.日 辰 冲 剋 定 然 誹 謗 之 多 招
Nhật thần xung khắc, định nhiên phỉ báng chi đa chiêu
Nhật thần xung khắc tất bị chê bai nhiều.
Nhật thần hình xung khắc Thế, tất bị chê bai. Theo lục thân mà suy, như ở Huynh Đệ tất vì hối lộ hoặc bức bách thu thế; ở Thê Tài thì vì tiền thuế không thu được; ở Tử Tôn vì rượu chè mà bỏ bê việc quan; ở Phụ Mẫuvì việc quan nhiều không lo liệu hết; ở Quan Quỷ thì nếu không bị hình trượng, sẽ bị quan cùng triều không hợp tác. Nếu Thế ở Nguyệt kiến thì tuy bị chê bai cũng không có hại.

12. 鬼 煞 傷 身 因 見 災 殃 之 不 免
Quỷ sát thương Thân, nhân kiến tai ương chi bất miễn
Quỷ sát thương Thân, không khỏi bị tai ương.
Quan Quỷ động mà sinh hợp Thế là Dụng thần; động mà khắc thương hào Thế là Quỷ sát. Sinh phò hợp Thế là điềm tiến thủ; hình xung khắc Thế là hung họa.

13. 兄 爻 化 鬼 無 情 同 僚 不 協
Huynh hào hóa Quỷ vô tình, đồng liêu bất hiệp
Huynh hào hóa Quỷ mà vô tình thì quan đồng liêu không hợp sức.
Trong quẻ Quỷ động hóa xuất Huynh Đệ, xung khắc hào Thế chủ bất hòa với đồng liêu. Hoặc Huynh Đệ hình hại thương khắc Thế cũng như vậy. Thế khắc hào Huynh là ta xem thường người.

14. 太 歲 加 刑 不 順 貶 摘 難 逃
Thái Tuế gia hình bất thuận, biếm trích nan đào.
Thái Tuế có thêm hình mà không thuân, khó tránh bị cách chức đổi đi.
Thái Tuế động thương khắc Thế hào, tất bị biếm trích, lại gia thêm hình hại Xà Hổ tất bị nỗi nhục gôm cùm.

15. 卦 靜 世 空 退 休 之 兆
身 空 煞 動 避 禍 之 徵
Quái tĩnh, Thế Không thoái hưu chi triệu
Thân Không, Sát động Tỵ hoạ chi trưng
Quẻ tĩnh, Thế lâm Không là điềm lui về
Thân lâm Không, Sát lại động nên tránh hoạ.
Đã làm quan mà Thế hào lâm Không, nếu sáu hào an tĩnh, Nhật Nguệt, Thái Tuế thương khắc Thế là điềm về hưu. Nếu Quỷ động cùng Nhật Nguyệt , Thái Tuế thương khắc Thế hào, mà Thế hào lâm Không, tức cần tránh gấp khó tránh được hoạ.

16.身 邊 伏鬼若 非 空 頭 上 烏 紗 終 不 脫
Thân biên phục Quỷ nhược phi Không, đầu thượng ô sa chung bất thoát
Quỷ phục bên Thân nếu không lâm Không, thì cuối cùng không cỡi mũ ô sa trên đầu.
Được Quỷ hào lâm Thân trì Thế, hoặc Quỷ phục dưới hào Thế tuy bị trách phạt nhưng vẫn còn quan chức. Nếu Quan hào không lâm trì Thế thân, hoặc không phục dưới hào Thế, hoặc tuy phục dưới hào Thế nhưng lâm Không , tất bị cách chức.

17. 財 空 鬼 動 聲 名 震 而 囊 篋 空 虛
Tài Không, Quỷ động, thanh danh chấn nhi nang kiếp không hư
Tài lâm Không, Quỷ động, tiếng tăm vang dội mà túi thì rỗng không.
Phàm được Quan động sinh hợp hào Thế , Nhật Nguyệt, động hào lại không xung khắc thì làm quan có thanh danh , nếu được Tài haò sinh phò hợp trợ thì tuy bên trong tham lam hối lộ mà bên ngoài không mất danh. Nếu Thế hào Không phục, Tài hào Tử Tuyệt, tuy có thanh danh nhưng không ăn của hối lộ.

18. 官 旺 父 衰 職 任 高 而 衙 門 冷 落
Quan vượng Phụ suy, chức nhậm cao nhi nha môn lãnh lạc
Quan vượng, Phụ suy thì chức cao mà nơi làm việc quan thì vắng vẻ.
Hào Phụ vượng tất cửa quan to lớn, hưu tù thì cửa quan bé nhỏ. Nếu Quan vương Phụ suy thì chẳng phải chức nhỏ nhưng cửa quan an nhàn và vắng vẻ. Quan Phụ đều suy thì chức nhỏ mà cửa quan bé.

19.職 居 風 憲 皆 因 月 值 官 爻
Chức cư phong hiến giai nhân Nguyệt trị Quan hào
Giữ chức về phong hiến là do Nguyệt kiến trị ở hào Quan.
Quan Quỷ không lâm Nguyệt kiến thì chắc chắn không giữ chức vụ về phong hiến. Nếu lâm Nguyệt kiến lại phù trợ cho hào Thế, chắc chắn giữ chức vụ về phong hiến, mà không phải là quan ở huyện ở châu. Nếu có Bạch Hổ ở hào hình thế chủ trấn thủ ở biên thuỳ, nắm giữ binh quyền.

20. 官 在 二 司 只 為 鬼 臨 傍 位
Quan tại nhị ti, chỉ vi Quỷ lâm bàng vị
Quan ở cơ quan nhỏ chỉ vì Quỷ ở bàng hào.
Quan ở Tí Ngọ Mão Dậu là quan chính ấn. Quan ở Dần Thân Tỵ Hợi là chức quan phụ tá. Quan ở Thìn Tuất Sửu Mùi là quan tạp chức. Nếu lâm ở Nhật thần Nguyệt kiến là quan nắm ấn.

21. 撫 綏 百 性 兄 動 則 難 化 愚 頑
Phủ tuy bách tính, Huynh động tắc nan hoá ngu ngoan
Quan cai trị vỗ về dân chúng nếu có Huynh động thì khó giáo hoá vì ngu muội.
Phàm quan chăn dân thì cần Tài hào vượng mà bất động, Phụ Mẫu phù trợ mà chẳng Không thì mới tốt. Nếu Tài hào Không Tuyệt, Phụ hào bị Hình thì đất đai khô cằn dân nghèo hèn. Phụ Mẫu động lâm Thế việc chính sự quá bề bộn. Huynh Đệ trì Thế thì tiền bạc không vượng, hoặc dân nghèo khó trị.

22. 巡 察 四 方 路 空 則 多 憂 驚 怪
Tuần sát tứ phương, lộ Không tắc đa ưu kinh quái
Quan đi tuần sát bốn phương, hào lộ gặp Không vong thì nhiều âu lo kinh sợ.
Quan khâm sai đi tuần sợ Thế hào gặp Không. Nếu Thế ở hào ngũ lâm Không, sợ bị Nhật Nguyệt hình khắc, e bị hoạ hại tai ách giữa đường.

23. 出 征 剿 捕 福 德興 而 寇 賊 殲 亡
Xuất chinh tiểu bổ, Phúc Đức hưng nhi khấu tặc tiêm vong
Đem quân đánh dẹp, Phúc Đức vượng thì giặc bị tiêu diệt.
Phàm nhận chức tướng soái, hoặc quan võ đi đánh giặc, bình thường bói không nên Tử Tôn phát động vì sẽ bị giáng chức đổi di. Nếu như gặp việc mà bói thì mừng được Tử Tôn phát động, tất tiễu trừ giặc có công lớn. Thế khắc Ứng cũng tốt

24. 鎮 守 邊 陲 卦 爻 靜 而 華 夷 安 泰
Trấn thủ biên thùy, quái hào tĩnh nhi Hoa di an thái
Giữ gìn biên thùy, hào trong quẻ an tĩnh thì định yên các rợ.
Không kể quan chức văn hay võ trấn thủ ở địa phương đều nên sáu hào an tĩnh, không bị Nhật Nguyệt xung khắc thì yên ổn không lo. Nếu gặp Quan Quỷ phát động, Thế Ứng xung khắc tất bị quấy phá. Cần biến hóa mà suy ra.

25.奏 陳 諫 諍 那 堪 太 歲 肱 刑
Tấu trần gián tránh, na kham Thái Tuế xung hình
Tâu trình can gián nào chịu được Thái Tuế hình xung.
Phàm gặp việc dâng sớ tâu trình, can gián cùng diện kiến vua, đều kị bị động hào xung khắc, cùng kị Thái Tuế hình khắc hào Thế> Nếu được thái Tuế, Nguyệt kiến sinh hợp với Thế hào tất được chấp thuận. Nếu xung khắc cần phòng tai họa bất trắc.

26. 僧 道 醫 官 豈 可 文 書 發 動
Tăng đạo y quan, khởi khả Văn thư phát động ?
Với tăng đạo, thầy thuốc há Văn thư có thể động sao ?
Với tăng đạo, quan ngự y đều lấy Tử Tôn làm Dụng thần. Nếu Phụ động tất khắc tăng đạo y quan, dùng thuốc không linh nghiệm mà trái lại kết quả không tốt, nếu bị khắc xung cần phòng thị phi.
但 隨 職 分 之 推 詳
可 識 仕 途 之 否 泰
Đản tùy chức phận chi suy tường
Khả thức sĩ đồ chi bỉ thái
Nhưng tùy theo chức phận mà suy rõ
là có thể biết hung cát trên đường làm quan.

[1] Tức những loại văn thư ngày: Tấu thư là sớ tâu lên vua, cáo mệnh là “lệnh vua ban “, sắc phong là “giấy phong chức hàm”, biểu chương là “văn thư dâng lên”
[2] Cách chức đổi đi
[3] Chỉ chức vụ coi về phép tắc, về giáo hoá dân chúng.

12. 父 官 三 合 相 逢 連 科 及 第
Phụ Quan tam hợp tương phùng, liên khoa cập đệ

(Tuvivietnam – siêu tầm)
Tam hợp với Phụ và Quan, đậu đạt liên tiếp.
Trong quẻ tam hợp thành Quan cục, tất chủ đậu liên khoa; hợp thành Phụ cục cũng tốt.
13. 龍 虎 二 爻 俱 動 一 舉 成 名
Long Hổ nhị hào câu động, nhất cử thành danh
Hai hào Long 、Hổ đều động, một lần thi đã thành danh.
Thanh Long 、 Bạch Hổ đều ở trong quẻ, động sinh hợp hào Thế, tất đậu thủ khoa. Nếu ở Quan, Phụ hoặc Thế thân cũng tốt.

14.殺 化 生 身之 鬼 恐 發 青 衣
Sát hóa sinh Thân chi Quỷ, khủng phát thanh y
Sát hóa Quỷ sinh Thế, e rằng chỉ đạt được học sinh.
Lấy Tử Tôn làm Sát, vượng phát động tất bị loại. Nếu Tử Tôn hóa Quỷ hào sinh Thế, cuối cùng chẳng thoát được nghèo hèn, chẳng qua chỉ đạt đến bậc học sinh mà thôi. Quẻ có Tài động hợp với Tử Tôn, có thể dùng tiền mà mưu cầu chức vụ cũ[1].

15.歲 加 有 氣 之 官 終 登 黃 甲
Tuế gia hữu khí chi Quan, chung đăng hoàng giáp
Thái Tuế lại thêm khí lực cho Quan Quỷ, cuối cùng cũng đậu đạt.
Rất cần được hào Thái Tuế hữu tình. Nếu Thái Tuế lâm Quan Quỷ, là tượng bề tôi diện kiến quân vương, nên được sinh vượng, hữu khí, tất nêu cao danh tính.

16. 病 阻 試 期 無 故 空 臨 于 世 位
Bệnh trở thí kỳ vô cố, Không lâm vu Thế vị
Bệnh bất ngờ ngăn cản không thi được vì hào Thế lâm Không.
Động hào, Nhật thần đến thương khắc Thế mà Thế lại lạc Không vong là ượng đại hung. Xem trước khi thi thì đi cũng không thành, miễn cưỡng mà đi cuối cùng bất lợi.

17. 喜 添 場 屋 有 情 龍 合 于 身 爻
Hỉ thiêm trường ốc hữu tình, Long hợp vu Thân hào
Mừng được hữu tình về việc thi cử là do Long hợp với hào Thế.
Nếu quẻ có đại tượng tốt, lại được Long động sinh hợp Thế thân, không những chỉ danh thành mà có nỗi mừng riêng. Nếu lâm Không động tất đợi ngày tháng xuất Không sẽ thấy vui mừng.

18.財 伏 逢 空 行 糧 必 乏
Tài phục phùng Không, hành lương tất phạp
Tài hào phục mà lâm Không, thiếu lương ăn trên đường đi.
Trong 6 hào của quẻ không có hào Tài, Rài phục mà lại lâm Không tất thiếu lương ăn đi đường.

19. 身 興 變 鬼 來 試 方 成
Thân hưng biến Quỷ, lai thí phương thành
Thế động hóa Quỷ, đi thi tất đạt.
Quẻ có mòi không thành, nhưng được Thế hào động hóa Quỷ hữu khí mà Phụ Mẫu không bị chế, thì có thể đậu được.

20. 卦 值 六 冲 此 去 難 題 雁 塔
爻 逢 六 合 這 回 必 占 鼇 頭
Quái trị Lục xung, thử khứ nan đề nhạn tháp
Hào phùng Lục hợp, giá hồi tất chiếm ngao đầu.
Gặp quẻ Lục xung, lần đi này khó đậu được
Gặp quẻ Lục hợp, lần này tức đậu đầu.
Xem công danh gặp quẻ Lục xung tất khó thành, được quẻ Lục hợp tất dễ đậu.

21.父 旺 官 衰 可 惜 劉 蕢 之 下 第
父 衰 官 旺 堪 嗟 張 爽 之 登 科
Phụ vượng Quan suy, khả tích Lưu Quĩ chi hạ đệ
Phụ suy Quan vượng, kham ta Trương Sảng chi đăng khoa
Phụ vương Quan suy, Lưu Quí hỏng thật đáng tiếc
Phụ suy Quan vượng, , than ôi Trương Sảng lại đậu.
Phụ Mẫu , Quan Quỷ nên hữu lực, chớ bị chế thì công danh có thể thành. Nếu Phụ Mẫu vương tướng mà Quan Quỷ lâm Không hoặc không hiện trên quẻ, bài làm tốt mà không được đậu, như Lưu Quí văn chương xuất sắc mà không đậu được. Nếu hào Phụ suy nhược, được hào Quan vượng động phù khởi Văn thư thì văn chương tuy bình thường nhưng có thể thành danh, như Trương Sảng văn chương không xuất sắc mà đậu cao.

22.應 合 日 生 必 資 鶚 荐
動 傷 日 剋 還 守 雞 窗
Ứng hợp Nhật sinh tất tư ngạt tiến,
Động thương Nhật khắc hoàn thủ kê song
Hào Ứng hợp, Nhật thần sinh tất được tiến cử
Hào động thương, Nhật thần khắc vẫn còn phải học.
Phụ Quan hóa Tuyệt, danh tất khó thành. Nếu hào Ứng, động hào hoặc Nguyệt kiến, Nhật thần phù khởi Quan Quỷ, tất phải có người tiến cử, hoặc dùng tiền của cầu danh tất được.

23. 世 動 化 空 用 旺 則 豹 變 翻 成 蝴 蝶
Thế động hóa Không, Dụng vượng tắc báo biến phiên thành hồ điệp
Thế động hóa Không, Dụng thần vượng thì hiển danh trở thành mộng ảo.
Nếu đựợc quẻ sẽ đậu đạt, nhưng Thế hào động nhập Mộ Tuyệt, sợ sau khi thành danh không được hưởng phước. Gặp quẻ Du hồn thì chết dọc đường, Qui hồn thì đến nhà mới chết, hào Mộ Tuyệt là Thái Tuế thì qua năm mới chết.

24.身 官 化 鬼 月 扶 則 鵬 程 連 步 蟾 宮
Thân Quan hóa Quỷ, Nguyệt phù, tắc bằng trình liên bộ thiềm cung
Thân ở Quan hóa Quỷ được Nguyệt kiến phò, tắc đường công danh đạt đến cung trăng.
Quái Thân là sự thể, nên hợp với công danh,sợ lâm Tài Phúc. Nếu Quan hào ở đấy thì có danh vọng, lại nếu phát động hóa Quan mà được Nguyệt kiến sinh hợp, tất chủ đậu đạt liên tiếp.

25. 更 詳 本 主 之 爻 神 方 論 其 人 之 命 運
Cánh tường bản chủ chi hào thần, phương luận kỳ nhân chi mệnh vận
Lại phải rõ hào bản chủ, mới luận được mệnh vận của người xem)
Bản chủ là hào chủ của người xem. Tự xem thì lấy hào Thế mà luận, xem cho con thì xem hào Tử Tôn chẳng hạn. Hào chủ này sợ bị khắc chế, và hung xấu. Tùy hào này mà hung cát sẽ ứng.

雖 賦 數 言 總 論 窮 通 之 得 失
再 將 八 卦 重 推 致 用 之 吉 凶
Tuy phú sổ ngôn, tổng luận cùng thông chi đắc thất
Tái tương bát quái, trùng suy chí dụng chi cát hung
Tuy vài câu phú mà luận chung cùng thông đắc thất[2]
Lại đem bát quái , suy thêm xem hung hay cát.

[1] Ngày trước quan lại muốn đi thi phải xin thôi chức, nếu hỏng lại không cho giữ chức vụ cũ nữa, vì cho rằng kém mà đi thi cầu may.

[2] Có nghĩa thông suốt, bế tắc và được mất.

61. 胎 連 官 鬼 曾 經 落 地 之 關
Thai liên Quan Quỷ , tằng kinh lạc địa chi quan

(Tuvivietnam – siêu tầm)

(Tuvivietnam – siêu tầm)
Thai liên hệ đến Quan Quỷ là từng chết đi sống lại.
Hào Thai của Tử Tôn lâm Quan Quỷ, hoặc hoá ra hàô Quỷ, hoặc bị Quỷ xung khắc, thì khi lâm bồn chết đi sống lại, tục gọi “lạc địa quan”.

62. 子 帶 貴 人 自 有 登 天 之 日
Tử đới Quí Nhân, tự hữu đăng thiên chi nhật
Tử Tôn có Quí Nhân , tất có ngày lên trời.

Tử Tôn nếu có Lộc Mã, Quí Nhân , chủ đứa con này ngày sau quí hiển

63. 遇 令 星 如 風 搖 幹
逢 絕 地 似 雨 傾 花
Ngộ lệnh tinh như phong dao cán
Phùng Tuyệt địa tự vũ khuynh hoa
Gặp lệnh tinh như gió lay cành
Gặp tuyệt địa như mưa làm hoa đổ.
Phàm Phụ Mẫu động khắc Tử, nếu được Tử Tôn trị Nhật thần, Nguyệt kiến, tuy có hơi xấu, như gió nhẹ lay cành, không có hại. Nếu gặp Mộ Tuyệt lại bị khắc, như mưa to làm hoa rơi rụng, có hại.

64. 子 孫 化 鬼 孝 殤 十 月入 明 途
祿 貴 臨 爻 拜 住 童 年 登 相 位
Tử Tôn hoá Quỷ, Hiếu thương thập nguyệt nhập minh đồ
Lộc Quí lâm hào, Bái Trụ đồng niên đăng tướng vị.
Tử Tôn hoá Quỷ, Hiếu Thương 10 tháng đã chết – Lộc Quí lâm Tử, Bái Trụ tuổi nhỏ đã làm tướng)
Tử Tôn hưu tù hoá Quỷ, hoá Phụ đều là điềm chết, giống như Hán Thương đế sinh 10 tháng thì chết. Nếu Tử lâm Quí Nhân, Lộc Mã vương tướng như Bái Trụ đời Nguyên năm 14 tuổi đã làm tướng.

65. 凶 煞 未 攢 震 卦 李 令 伯 至 九 歲 而 能 行
Hung sát vị toàn Chấn quái Lý Lệnh Bá chí cửu tuế nhi năng hành.
Hung sát chưa phá quẻ Chấn, Lý Lệnh Bá đến chín tuổi mới đi được
Quẻ Chấn là chân, gặp Quan Quỷ, hung thần khắc hại đi lại tất chậm, như Lý Nguỵ Công chín tuổi mới đi được, đó là vì hung thần vây lấy chân.

66. 吉 神 皆 聚 乾 宮 白 居 易 未 週 年 而 識 字
Cát thần giai tụ Càn cung, Bạch Cư Dị vị chu niên nhi thức tự
Cát thần đều tụ ở cung Càn,Bạch Cư Dị chưa đầy năm đã biết chữ
Càn là qquẻ đầu Bát quái, thuộc Kim, thuần dương, số 1, dương chủ ở trên, Kim chủ thông minh , 1 là soos khởi đầu. Nếu gặp Long Đức cùng Tử Tôn tại cung này tất nhiên nhỏ mà thông minh như Bạch Lạc thiên sinh ra vừa bảy tháng đã biết hai chữ 之 Chi, 無 Vô

67. 八 純 頑 劣 晉食 我 狼 子 野 心
Bát Thuần ngoạn liệt, Tấn Thực Ngã lang tử dã tâm
Bát thuần ương ngạnh như Thực Ngã đời Tấn lòng lang dạ sói

Quẻ Bát thuần sáu hào tương xung, tiểu nhi gặp tất chủ bướng bỉnh, tính hung hãn như Thực Ngã đời Tấn lòng dạ ác độc như giống sài lang.

68. 六 合 聰 明 唐 李 白 錦 心 繡 口
Lục hợp thông minh Đường Lý Bạch cẩm tâm tú khẩu
Quẻ Lục hợp thông minh như Lý Bạch đời Đường nhả ngọc phun châu.
Đại để quẻ Lục hợp tất nửa âm nửa dương, trẻ con gặp được, trí tuệ thông minh, ngày sau văn chương quán thế, như Lý Thái Bạch có tài văn thơ.

69. 陽 象 陽 宮 后 稷 所 以 岐 嶷
Dương tượng dương cung Hậu Tắc sở dĩ kỳ nghi.
Cung dương hào dương như Hậu Tắc nhỏ mà thông minh
Dương tượng cao minh thông đạt. Tử Tôn lâm hào dương cung dương như Hậu Tắc con của bà Khương Nguyên thông minh dĩnh ngộ.

70. 陰 卦 陰 爻 晉 惠 所 以 戇 駿
Quái âm âm hào Tấn Huệ sở dĩ tráng tuấn
Quẻ âm hào âm nên Tấn Huệ ngu si.
Âm chủ thấp kém, tượng giáng xuống. Tử Tôn ở âm cung âm hào chủ ngu si, như Tấn Huệ Đế nghe tiếng ếch bảo là “công hồ tư hồ” , thấy người đói chết bảo :sao không ăn thịt nai”. Cho nên sử sácg chê là ngu si.

51. 合 而 遇 空 竇 二 女 不 辱 于 盜 賊
Hợp nhi ngộ Không, Đậu nhị nữ bất nhục vu đạo tặc

(Tuvivietnam – siêu tầm)
Hợp mà gặp Không, hai con gái họ Đậu không để đạo tặc làm nhục.
Nếu hào khác đến hợp, hoặc Huyền Vũ, Hàm Trì động đến khắc hợp, nếu Tài hào lâm Không, như niên hiệu Phung Thiên đời Đường, hai con gí họ Đậu bị cướp bắt đi, nhảy núi chịu chết để khỏi mang nhục.

52. 靜 而 冲 動 卓 文 君 投 奔 于 相 如
Tĩnh nhi xung động, Trác Văn Quân đầu bôn vu Tương Như
Tĩnh mà được xung động, Trác Văn Quân bỏ trốn theo Tương Như.
Hàm Trì, Huyền Vũ trì Tài, nếu Tài suy, lâm Không, bất động thì chẳng ngại. Nếu Nhật Nguyệt động hào xung, thì như Tương Như lấy tiếng đàn khiêu động , làm ban đêm Trác Văn Quân bỏ trốn đi theo, về sau làmnghề bán rượu.

53. 福 引 刑 爻 發 動 衛 共 姜 作 誓 於 柏 舟
Phúc dẫn hình hào phát động, Vệ Cọng Khương tác thệ vu Bá Chu.
Phúc động mà hình, Vệ Cọng Khương làm thơ Bá Chu[1] để thề.
Tử Tôn vượng động chủ khắc phu, như Tử là thần trinh khiết, tượng thủ tiết, như Vệ Cọng Khương là thơ Bá Chu lấy chết mà thề.

54. 身 遭 化 鬼 剋 刑 班 婕 妤 感 傷 于 秋 扇
Thân tao hoá Quỷ khắc hình, Ban Tiệp Dư cảm thương vu thu phiến
Thân hoá Quan Quỷ khắc hình, Ban Tiệp dư cảm thương chiếc quạt vào mùa thu.
Nếu gặp quẻ lục hợp mà Thế hào hoá Quan Quỷ hình khắc, lấy hào động làm khởi đầu, hào biến làm kết cục. Như đời Hán, Ban Cơ ban đàu được Thành Đế yêu thương gần gũi mà về sau lơ là, nên thấy chiếc quạt vào mùa thu mà thương cảm, nên làm từ để tỏ ý thê lương.

55. 弭 鬼 爭 權 水 父 冲 錢 玉 蓮 逢 汝 權 于 江 滸
Nhị Quỷ tranh quyền, thuỷ Phụ xung, Tiền Ngọc Liên phùng Nhữ Quyền vu giang hử
Hai hào Quỷ tranh quyền bị Phụ thuỷ xung, Tiền Ngọc Liên gặp Nhữ Quyền trên bến nước.
Nếu có hai hào Quỷ cùng phát động đến sinh hợp hào Tài, lại gặp hào Phụ thuộc Thuỷ đến xung, mà hào Tài lại lâm Không, tất chủ có hai chồng tranh quyền, bị Phụ mẫu bức bách mà tự giữ tiết tháo nên nhập Không vong, như Tôn Nhữ Quyền gặp Tiền Ngọc Liên vậy.

56. 六 爻 兢 合 陰 财 動 秦 若 籣 遇 陶 穀 於 郵 亭
Lục hào cạnh hợp, âm Tài động, Tần Nhược Lan ngộ Đào Cốc ư bưu đình
Lục hào tranh nhau hợp, Tài hào âm mà động, Tần Nhược Lan gặp Đào Cốc ở bưu đình.
Nam có hợp thì thông minh tuấn tú, nữ có hợp thì trôi nổi dâm dật, nếu quẻ Lục hợp mà hào Tài thuộc âm, bất động thì còn được,động thì dâm đãng vô liêm sỉ, như Tần Nhược Lan gặp Đào học sĩ vậy. Nếu hào Tài tương hợp với Thế, không đoán như thế, Nữ nhân tự bói, lấy Thế làm mình mà hợp với hào khác cũng đoán như vậy.

57. 鬼 弱 而 未 獲 生 扶 朱 淑 貞 良 人 愚 蠢
Quỷ nhược nhi vị hoạch sinh phù, Chu Thục Trinh lương nhân ngu xuẩn
Quỷ yếu mà không được sinh phù, chồng của Chu Thục Trinh ngu xuẩn.

Phàm xem thân mệnh cho phụ nữ, lấy hào Quan Quỷ làm chồng, không nên bị Tuần không, gặp Không thì khó làm chủ; lại không nên suy yếu, yếu thì gặp chồng kém cỏi. Nếu hào Phu yếu mà không được sinh phò hợp trợ, mà có các sát tinh Câu Trần, Đằng Xà, thì như chồng của Chu Thục Trinh tiểu nhân mà ngu xuẩn, nên có làm bài thơ đoạn trường.

58. 官 強 而 又 連 龍 福 吳 孟 子 夫 婦 賢 明
Quan cường nhi hựu liên Long Phúc, Ngô Mạnh Tử phu chủ hiền minh
Quan hào vượngmà lại có Thanh Long, Lộc Mã , chồng của Ngô Mạnh Tử hiền minh.
Nếu hào Quan Quỷ vượng mà gặp Thanh Long, Lộc Mã, Quí Nhân chủ có chồng hiền minh quí hiển, như Ngô Mạnh Tử lấy được chồng là Lỗ Chiêu Công . Nếu suy nhược mà được sinh phù cũng đoán thế.

59. 若 卜 嬰 孩 之 造 化 乃 相 福 德 為 用 神
Nhược bốc anh hài chi tạo hoá, nãi tương Phúc Đức vi Dụng thần
Nếu bói về nuôi nấng trẻ con, thì đêm hào Phúc Đức làm Dụng thần.
Phàm xem con trẻ dễ hay khó nuôi, mừng khi được Huynh vượng, tối kị Phụ Mẫu vượng động. Nếu Phụ Mẫu vượng động thì thương khắc, mà Huynh Đệ động thì sinh phò. Vốn được sinh phò thì dễ nuôi.

60. 隨 官 入 墓 未 為 有 子 有 孫
助 鬼 傷 身 不 免 多 災 多 病
Tuỳ Quan nhập Mộ, vị vi hữu tử hữu tôn.
Trợ Quỷ thương Thân, bất miễn đa tai đa bệnh.
Theo Quan nhập Mộ, thì chưa có con có cháu
Giúp Quỷ hại Thân, khó tránh nhiều bệnh nhiều tai
Nếu thất Tử Tôn nhập Mộ hoặc hoá Quan nhập Mộ, hoặc hoá Quan Quỷ tất chết. Cho nên mới bảo là “chưa gọi là có con có cháu”. Nếu gặp Quỷ thương khắc hào Huynh Đệ khiến Tử Tôn không có gốc rễ, tất nhỉều bệnh khó nuôi. Tài động trợ Quỷ khắc Huynh, hoặc Quỷ trì Thế lâm Thân tất chủ nhiều bệnh.

[1] Bá Chu là tên một thiên trong Kinh Thi. Thế tử nước Vệ là Cọng Bá mất, vợ là Cọng Khương thủ tiết, cha mẹ muốn gả chồng khác, nàng không chịu làm bài thơ này để thề giữ tiết.

41. 子 化 合 財 唐 明 皇 有 祿 山 之 子
Tử hoá hợp Tài, Đường Minh Hoàng hữu Lộc Sơn chi tử

(Tuvivietnam – siêu tầm)
Hào biến là Tử hợp với Tài, Đường Minh Hoàng nhận Lộc Sơn làm con.
Hoá thành Tử ở tha cung[1] thì Tử hào là con nuôi. Nếu hợp với hào Tài mà mang Hàm Trì, Huyền Vũ tất có tình với thê thiếp của mình, như An Lộc Sơn tư thông với Dương Quí Phi.

42. 內 兄 合 應 陳 伯 常 有 孺 子 之 兄
Nội Huynh hợp Ứng, Trần Bá Thường hữu Nhụ Tử chi huynh
Hào Huynh ở nội quái hợp với Ứng, Trần Bá Thường có con với vợ của anh.
Huynh Đệ ở nội quái là anh em, không phải là bạn bè. Nếu hợp với hào Ứng hoặc hào Tài thì vợ tư thông với anh em, như Trần Bình quan hệ với chị dâu.

43.應 帶 勾 陳 兼 值 福 孟 德 耀 復 產 於 斯 時
Ứng đới Câu Trần kiêm trị Phúc, Mạnh Đức Diệu phục sản vu tư thời.
Ứng mang Câu Trần mà trị tại Phúc Đức, Mạnh Đức Diệu[2] lại sinh ra vào thời đó.
Câu Trần chủ xấu xí, thật thà. Tử Tôn chủ hiền thục. Ứng hào là vợ, vượng tướng mà lâm ở Tử Tôn, không bị thương khắc thì có vợ như nàgn Mạnh Quang, dung mạo tuy không đẹp mà thật đức hạnh.

44. 財 逢 玄 武 更 逢 刑 楊 太 真 重 生 於 今 日
Tài phùng Huyền Vũ cánh phùng hình, Dương Thái Chân trùng sinh vu kim nhật
Tài có Huyền Vũ lại bị hình, Dương Thái Chân tái sinh ở ngày nay.
Huyền Vũ là thần dâm loạn, nếu lâm Tài hào, vợ không trinh khiết, nếu phát động hợp với hào Ứng hoặc hợp với hào khác, như Dương Quí Phi nết hạnh xấu xa.

45. 合 多 而 眾 煞 爭 持 乃 許 子 和 之 錢 樹
Hợp đa nhi chúng sát tranh trì, nãi Hứa Tử Hoà chi tiền thụ
Hợp với nhiều hào mà trì nhiều sát tinh, là cây tiền của Hứa Tử Hoà.
Ứng là hào Tài được hợp quá nhiều, lại có Huyền Vũ, hình hại lâm ở đó là bọn ca kỹ, như Hứa Bình Hoà làm kỹ nữ, lúc sặp chết nói với mẹ rằng: “Cây tiền đổ rồi” .

46. 官 眾 而 諸 凶 皆 避 如 隋 煬 帝 之 採 花
Quan chúng nhi chư hung giai Tỵ, như Tuỳ Dạng Đế chi thái hoa
Quan hào nhiều mà tránh được mọi hung, như việc cắt lụa làm hoa của Tuỳ Dạng Đế.
Phàm Nhật Nguyệt động biến, được quá nhiều hào Quan tương hợp với Tài, mà hào Tài không lâm Huyền Vũ và các sát tinh tức chủ phụ nữ trùng hôn, tái giá, như Tuỳ Dạng Đế cắt lụa làm hoa ở Tây uyển. Nếu Quan Quỷ ở bản cung khắc Tài hào, là điềm sinh li tử biệt, không phải là chồng chết mà tái giá.

47. 白 虎 刑 臨 武 后 淫 而 且 悍
Bạch Hổ hình lâm, Vũ hậu dâm nhi thả hãn
Bạch Hổ lâm hình hại, Vũ Hậu dâm mà hung tợn.
Bạch Hổ là thần cường bạo, Phụ nữ gặp phải là người hung tợn, lại mang thêm hình hại lâm Tài hào như Vũ Tắc Thiên hung hãn mà dâm.

48. 青 龍 福 到 孟 母 淑 而 又 慈
Thanh Long phúc đáo, Mạnh mẫu thục nhi hựu từ
Thanh Long là phúc đến, như Mạnh mẫu hiện thục mà nhân từ.
Thanh Long chủ nhân từ, Tử Tôn chủ đứng đắn. Nếu Tài lâm Thanh Long hoá Tử hoặc Tử lâm Thanh Long sinh Tài, thì phụ nữ này hiền hậu nhân từ như Mạnh mẫu.

49. 逢 龍 而化 敗 兄 漢 蔡 琰 聰 明 而 失 節
Phùng Long nhi hoá bại Huynh, Hán Sái Diệm thông minh nhi thất tiết
Gặp Thanh Long mà hoá thành Huynh bại hoại, như nàng Sái Diệm đời Hán, thông minh mà thất tiết.
Tài gặp Thanh Long vốn chủ thông minhnhw hoá Huynh Đệ cùng Mộc Dục đều chủ không trinh khiết, không sống lâu , như nàng Sái Diệm tuyệt thếvăn chương mà thất tiết với người Hồ.

50. 化 子 而 生 身 世 魯 伯 姬 賢 德 而 無 疵
Hoá Tử nhi sinh Thân Thế, Lỗ Bá Cơ hiền đức nhi vô tì
Hoá Tử Tôn mà sinh Thân Thế, Bá Cơ nước Lôc hiền đức mà không tì vết.
Tài động hoá thành Tử Tôn sinh hợp Thế Thân tất có đức tốt, như Bá Cơ vợ của Lỗ Trang Công ngôn hạnh đều tốt, không thể phê bình gì hết.

[1] Tha cung là chỉ Biến quái. Quẻ Dịch gồm Chính quái, có động hào thì biến thành Biến Quái.

[2] tức là nàng Mạnh Quang (tự Đức Diệu), người đời Đông Hán vợ của Lương Hồng, là người hiền thục biết tờ chồng.

31.伯 道 無 兒 蓋 為 子 臨 空 位
卜 商 哭 子 皆 因 父 帶 刑 爻

(Tuvivietnam – siêu tầm)
Bá Đạo vô nhi ,cái vị Tử lâm Không vị
Bốc Thương khốc tử, giai nhân Phụ đới hình hào
Bá Đạo không con vì Tử lâm Không
Bốc Thương khóc con vì Phụ hào mang những sao hình khắc.
Tử Tôn nếu lâm Không tất chủ không con, như Quách Bá Đạo bỏ con mà không sinh được nữa. Nếu Phụ có Hổ, Xà ,động khắc Tử Tôn thì như Tử Hạ khóc con chết vậy.

32. 父 如 值 木 竇 君 生 丹 桂 五 枝 芳
Phụ như trị Mộc, Đậu quân sinh đan quế ngũ chi phương
Hào Phụ thuộc Mộc như Đậu quân sinh được năm con quí.
Nếu hỏi sinh con nhiều hay ít phải dùng số sinh thành của ngũ hành mà luận, như hào Phụ thuộc Mộc thì Tử Tôn thuộc Thổ, Thổ có số là 5, như Đậu Yến Sơn sinh được 5 con.

33. 鬼 或 依 金 田 氏 取 紫 荊 三 本 茂
Quỷ hoặc y Kim, Điền thị tụ tử kinh tam bản mậu
Quỷ thuộc Kim như ba anh em họ Điền đều tốt đẹp.
Nếu hào Quỷ thuộc Kim thì Huynh Đệ thuộc Mộc , chủ có ba anh em, như Điền Chân, Điền Quảng, điền Khánh.

34. 兄 持 金 旺 喜 看 荀 氏 之 八 龍
弟 依 水 強 驚 睹 陸 公 之 雙 璧
Huynh trì Kim vượng, hỉ khán Tuân thị chi bát long
Đệ y Thuỷ cường, kinh đổ Lục công chi song bích.
Huynh trì Kim vượng, mừng thấy tám con rồng nhà họ Tuân
Đệ thuộc Thuỷ cường, sợ thấy chỉ được hai viên ngọc của Lục công.
Nên dùng số sinh thành của Lục thân mà suy, nhừng phải phân biệt suy vượng. Nếu sinh vượng thì tăng lên gấp hai, hưu tù thì giảm còn nửa. Cho nên Huynh thuộc Kim vượng thì như con của Tuân Thục gồm 8 anh em, như tám con rồng. Nếu Huynh lâm Thuỷ vượng tướng thì như hai viên ngọc Lục Vỹ với Lục Cung. Nếu vượng tướng mà bị chế , hưu tù mà được phò, lại nên dùng bản số để đoán. Ngoài ra cứ phỏng theo như thế.

35. 若 也 爻 逢 重 叠 須 現 在 以 推詳
Nhược dã hào phùng trùng điệp, tu hiện tại dĩ suy tường.
Nếu hào gặp trùng điệp thì nên lấy số hiện có để suy đoán.
Nếu trong quẻ chỉ có một hào, có thể dùng ngũ hành để suy. Nếu hai hoặc ba hào tất lấy số hào hiện có để đoán, như hai, ba, hoặc bao nhiêu đó…

36. 財 動 剋 親 于 早 歲
兄 衰喪 偶 於 中 年
Tài động khắc thân vu tảo tuế
Huynh suy táng ngẫu vu trung niên
Tài động khắc cha mẹ lúc tuổi nhỏ
Huynh suy thì vợ chết lúc trung niên
Tài khắc Phụ Mẫu, Huynh khắc Thê Tài .

37. 化 父 生 身 柴 榮 拜 郭 威 為 父
Hoá Phụ sinh Thân, Sài Vinh bái Quách Anh vi phụ
Hoá Phụ sinh Thân, Sài Vinh nhận Quách Anh làm cha.
Quẻ có Phụ Mẫu, lại biến ra Phụ Mẫu đến sinh hợp Thế thân, tất lại nhận cha mẹ, làm con người khác, như đời Ngũ Đại, Sài Thái Tông làm con của Chu Thái Tổ.

38. 化 孫 合 世 石勒 養 季 龍 為 兒
Hoá Tôn hợp Thế, Thạch Lặc dưỡng Quí Long vi nhi
Hoá Tử Tôn mà hợp với Thế, Thạch Lặc nuôi Quí Long làm con.
Quẻ có Tử Tôn, lại ngoại cung hoá ra Tử Tôn sinh hợp với Thân Thế, chủ người này có con nuôi, như thời Tấn, quí Long nhà hậu Triệu là con nuôi của Thạch Lặc.

39. 世 陰 父 亦 陰 賈 似 道 母 非 正 室
Thế âm Phụ diệc âm , Giả Tự Đạo mẫu phi chính thất
Thế âm mà Phụ cũng âm, mẹ của Giả Tự Đạo chẳng phải là vợ chánh.
Phụ và Thế đều thuộc âm tất là con của vợ lẻ, như Giả Tự đạo đời Tống.

40. 身 旺 官 亦 旺 陳 仲 舉 器 不 凡 庸
Thân vượng Quan diệc vượng, Trần Trọng Cử khí bất phàm dung
Thân vượng mà Quan cũng vượng, Trần Trọng Cử khí phách chẳng tầm thường.
Quan hào vượng tướng, Thân Thế cũng vượng tướng, lại gặp Quí Nhân, Lộc Mã, Văn thư (Phụ) sinh hợp Thế hào, tất chủ ngày sau đề tên lên bảng vàng, như Trần Trọng Cử có khí phách chẳng tầm thường.