8. 陰女陽男內卦則家人可决
生壯墓老他宮則外賊無疑
(Tuvivietnam – siêu tầm)
Âm nữ dương nam Nội quái tắc gia nhân khả quyết
Sinh tráng Mộ lão, tha cung tắc ngoại tặc vô nghi.
Âm là gái, dương là trai, Nội quái có thể đoán chắc là gia nhân
Sinh là mạnh, Mộ là già, ở tha cung tức là cướp ở bên ngoài, chẳng phải nghi ngờ.
Hào Quỷ thuộc dương là nam lấy trộm, thuộc âm là nữ lấy trộm. Âm hoá Dương là nữ lấy trộm với nam, Dương hoá Âm là nam lấy trộm gởi cho nữ. Quan sinh vượng thì người lấy trộm là tráng niên, Mộ Tuyệt là lão niên, Thai Dưỡng là trẻ con, bị Hình là người bị bệnh. Quan ở bản cung nội quái là trong nhà lấy trộm, tha cung Nội quái là người thuê nhà, hoặc người khác họ ở trong nhà lấy trộm.
19. 乾宮鬼帶螣蛇西北方瘦 長男子
巽象官加白虎東南上肥胖陰人
Càn cung Quỷ đới Đằng Xà, Tât Bắc phương sấu trường nam tử
Tốn tượng Quan gia Bạch Hổ. Đông Nam thượng phì bán âm nhân.
Quỷ ở cung Càn có Đằng Xà là người nam ốm cao ở phương Tây Bắc
Quan thuộc cung Tốn thêm Bạch Hổ là người nữ béo mâtp ở phương Đông Nam.
Đây là nói đến dùng bát quái để định phương hướng, Lục thần để định hình dáng giặc cướp. Như Quỷ ở cung Càn là người ở phương Tây Bắc, ở Tốn là người ở phương đông Nam, có Đằng Xà thì thân dài mà ốm, có Bạch Hổ vượng tướng thì to mập, hưu tù thì gầy ốm.Ngoài ra cứ phỏng theo như thế mà đoán.
20. 與世刑冲必是冤仇相聚
與福交變必然僧道同謀
Dữ Thế hình xung tất thị oan cừu tương tụ
Dữ Phúc giao biến tất nhiên tăng đạo đồng mưu.
Hình xung với Thế tất tất vì thù oán hiềm khích
Động biến với Phúc tất do tăng đạo[1] đồng mưu.
Hào Quỷ với Thế hình xung, thì cướp vốn có hiềm thù, sinh hợp với Thế là người vốn thân thuộc. Quỷ hoá Tử, Tử hoá Quỷ tất có tăng đạo lẫn lộn vào bên trong.
21. 鬼遇生扶慣得中間滋味
Quỷ ngộ sinh phù quán đắc trung gian tư vị
Quỷ được sinh phò thì vốn đã quen nghề này rồi.
Hào Quỷ vô khí lại lâm Tử Tuyệt, nếu được Nhật thần, động hào phò khởi, thì tên trôm cướp này đã quen đánh mùi rồi. Nếu là Nguyệt kiến tức cường đạo, là Thái Tuế thì cướp lâu năm.
22. 官興上下須防內 外勾連
Quan hưng thượng hạ tu phòng nội ngoại câu liên
Quan động ở Thượng, Hạ quái nên phòng trong ngoài câu kết.
Quẻ có hai hào Quỷ, trộm chẳng phải một người, cả hai đều động thì trong ngoài thông đồng. Nếu Nội động Ngoại tĩnh thì gia nhân trộm với người ngoài; Ngoại động Nội tĩnh thì trong nhà có người biết sự tình.
23. 木剋 六爻窬牆而入
金傷三位穿壁而來
Mộc khắc lục hào du tường nhi nhập
Kim thương tam vị xuyên bích nhi lai
Mộc khắc hào lục đào tường mà vào
Kim khắc hào tam khoét vách mà đến.
Mộc Quỷ khắc Thổ nên đào tường, đào hang. Kim Quỷ khắc Mộc nên vạch rào, xẻ vách. Hoả Quỷ khắc Kim nên bẽ khoá cạy móc. Thuỷ Quỷ khắc Hoả nên tạt nước tắt đèn. Thổ Quỷ khắc Thuỷ nên vượt khe lội hào. Mộc Hoả biến đổi thì có đèn soi cầm gậy…Muốn biết theo nơi mào mà vào thì dùng chỗ Quỷ khắc mà định. Như Mộc Quỷ khắc hào lục thì nhảy tường mà vào, khắc hào sơ thì đào hang ở cửa sau mà vào.
24. 世去冲官失主必曾驚覺
Thế khử xung Quan thất chủ tất tằng kinh giác
Thế khử xung Quan thì người mất của giật mình tỉnh giấc.
Thế xung hào Quỷ, người mất biết, Ứng xung Quỷ người khác biết được, bàng hào xung Quỷ người ở bên biết được.
25. 日來 剋鬼賊心亦自驚疑
Nhật lai khắc Quỷ tặc tâm diệc tự kinh nghi
Nhật thần khắc Quỷ, cướp trong lòng cũng sợ hãi.
Quỷ bị Nhật thần, động hào hình khắc thì cướp lo sợ, tất sẽ bị bắt.
26. 子動丑宮問牧童定知消息
福興酉地見酒客可探情由
Tử động Sửu cung vấn mục đồng định tri tiêu tức
Phúc hưng Dậu địa kiến tửu khách khả thám tình do
Tử động ở hào Sửu, dò hỏi tin ở mục đồng
Phúc động ở Dậu, hỏi thăm khách uống rượu để biết tình hình.
Tử động tất có người thấy được, hỏi có thể biết tin tức. Nếu ở hào Tí có thể hỏi nơi người đàn ông đầu trần, hay người đánh cá; tại hào Sửu có thể hỏi người chăn trâu, nứng kẻ xây tường; tại hào Dần hỏi người thợ mộc, người gánh tre; ở hào Mão hỏi người bán dép, gánh củi, gánh cỏ…;tại hào Thìn hỏi những người đào dông đào giếng, cày bừa gần sông,..; tại hào Tỵ hỏi người con gái mặc áo đỏ hoặc gả ăn mày chơi rắn; tại hào Ngọ hỏi người đun lò, đót lửa thắp đèn hoặc người cỡi ngựa..; tại hào Mùi hỏi người gánh tro canh tác, người chăn dê; tại hào Thân hỏi ngườịth đồng thợ sắt, hoặc người chơi đùa với khỉ; tại hào Dậu hỏi người thợ kim, người uống rượu, kẻ bắt gà,,,; tại hào Tuất hỏi người lội bùn cày đất, dẫn chó,,;tại hào Hợi hỏi người gánh nước, kẻ đạp xe, gặt áo hoặc tắm…
27. 兄 動 劫 財 若 卜 起 贓 無 處 覓
Huynh động Tài nhược bốc khởi tang vô xứ mịch
Huynh động khắc Tài, nếu bói tang vật thì không biết đâu mà tìm.
Bói xem về tangvật cùng tìm vật, nếu thấy Huynh động đều chủ vật mất thất tán, cuối cùng khó tìm được.
28. 官 興 剋 世 如 占 捕 盜 必 傷 身
Quan hưng khắc Thế, như chiêm bổ đạo tất thương thân
Quan động khắc Thế, xem bắt cướp tất hại thân.
Phàm xem bắt cướp cần Thế vượng Quỷ suy. Thế động Quỷ tĩnh thì đễ bắt cướp. Nếu hào Quỷ vượng động khắc Thế thì ngược lại nên đề phòng kẻo bị hại.
29. 世 值 子 孫 任 彼 強 梁 何 足 慮
Thế trị Tử Tôn, nhậm bỉ cường lương hà túc lự
Thế trị Tử Tôn, mặc cướp mạnh chẳng đáng lo.
Tử là người bắt giặc. Nếu tử vượng động hoặc lâm Thế, hoặc Nhật Nguyệt lâm đấy, tức Quỷ bị chế, tất bắt giặc được. Nếu gặp giặc hung ác cường bạo cũng không đáng lo.
30. 鬼 臨 墓 庫 縱 能 巡 捕 亦 難 擒
Quỷ lâm Mộ Khố túng năng tuần bổ diệc nam cầm
Quỷ nhập Mộ nếu vây bắt cũng khó được.
Quỷ hào nhập mộ hoặc hoá nhập Mộ, hoặc ơhục dưới Mộ đều chủ giặc trốn kỹ, khó bắt được. Phải đợi Nhật thần, động hào phá Mộ mới bắt được.
31. 日 合 賊 爻 必 有 窩 藏 之 主
Nhật hợp tặc hào tất hữu oa tàng chi chủ
Nhật thần hợp với hào giặc là có chủ đồng loã tàng trữ.
Quỷ là hào giặc, coi bắt giặc cướp mà có hợp với giặc tất có người đồng loã cất giữ, không thể tìm được. Đợi ngày xung hợp mới có thể bắt được.
32. 動 冲 鬼 煞 還 逢 指 示 之 人
Động xung Quỷ sát hoàn phùng chỉ thị chi nhân
Động xung với Quỷ sát thì gặp người chỉ điểm.
Hào Quỷ gặp xung động, cùng bị khắc tất có người chỉ nơi cướp ẩn núp.
33. 卦 若 無 官 理 當 論 伏
財如 發 動 墓 處 推 詳
Quái nhược vô Quan lý đương luận Phục
Tài như phát động Mộ xứ suy tường
Quẻ nếu không Quan nên luận Phụ
Tài như phát động, suy rõ tại Mộ.
Bắt cướp mà không có hào Quan giặc tất ẩn núp, nên xem hào Quan phục tai nơi nào tất biết giặc ở tại đâu. Nếu phục dưới hào Tài thì ở nhà vợ chẳng hạn. Nếu biến thành Quan thì luận tại biến hào, không cần xem hào Phục nữa. Nếu bói về đồ tàng trữ mà hào tài phát động, xem Mộ tại nơi nào tất biết nơi cất giấu.
34. 伏 若 剋 飛 終 被 他 人 隱 匿
飛 如 剋 伏 還 為 我 輩 擒 拿
Phục nhược khắc Phi chung bị tha nhân ẩn nặc
Phi như khắc Phục hoàn vi ngã bối cầm na[2]
Phục ở đây chỉ luận hào Quỷ, còn Phi thì luận hào Thế. Nếu Quỷ phục dưới Thế khắc Phi cuối cùng khó bắt được. Như Phi khắc Phục tất sẽ bắt được.
35. 若 伏 空 爻 借 賃 屋 居 非 護 賊
Nhược phục Không hào tá nhậm ốc cư phi hộ tặc
Nếu phục ở hào Không thì thuê nhà mà ở chẳng phải trợ giúp giặc.
Quỷ phục dưới hào Không là thuê nhà ở mà không phải oa tàng, hoặc ẩn trú tại nhà người khác mà không chứa chấp. Về sau bại lộ.
36. 如 藏 世 下 提 防 竊 盜 要 留 心
Như tàng Thế hạ đề phòng thiết đạo yếu lưu tâm
Nếu phục dưới Thế cần lưu tâm đề phòng trộm cướp.
Phàm xem phòng trộm cướp cần nhấts là hào Quỷ suy tĩnh cùng lâm Không hoặc Quỷ bị Nhật thần xung tánhoặc Tử Tôn khắc chế đều là điềm tốt. Nếu hào Quỷ không bị chế, động khắc hào Thế sẽ bị hại. Nếu Quỷ phục dưới hào Thế tuy vô sự nhưng đến lúc sẽ lộ ra, cần đề phòng.
37. 倘 失 舟 車 衣 服 不 宜 妻 位 交 重
或 亡 走 獸 飛 禽 切 忌 父 爻 發 動
Thảng thất chu xa y phục bất nghi Thê vị giao trùng
Hoặc vong tẩu thú phi cầm thiết kị Phụ hào phát động
Nếu mất xe thuyền quần áo không nên Thê Tài giao động
Hoặc mất thú vật kị nhất là Phụ hào phát động.
Thất thoát không phải hoàn toàn lấy hào Tài làm Dụng thần. Nếu mất xe thuyền, áo quần, văn thư tất lấy hào Phụ Mẫu làn Dụng thần. Cho nên rất kị hào Tài động. Nếu mất chim thú lấy Tử Tôn làm Dụng thần, cho nên kị hào Phụ phát động khắc Tử tất khó tìm. Học giả nên linh động.
卦 爻 仔 細 搜 求 – 盜 賊 難 逃 捉 獲
Quái hào tử tế sưu cầu – Đạo tặc nan đào tróc hoạch
Kỹ càng tìm xem các hào – Giặc cướp khó tránh bị bắt.
[1] Tăng là thầy chùa tu Phật , Đạo là đạo sĩ tu tiên
[2] Từ này âm Hán Việt là nã nhưng phiên thiết là na