Chương 15
CẦU SƯ
求 師
TÌM THẦY
(Tuvivietnam – siêu tầm)
捐 金 饌 食 教 養 雖 賴 乎 嚴 君
明 善 復 初 啟 發 全 資 夫 先 覺
Quyên kim soạn thực giáo dưỡng tuy lại hồ nghiêm quân
Minh thiện phục sơ khải phát toàn tư phù tiên giác
Bỏ tiền bạc nuôi dạy tuy cậy nhờ vào cha
Mở mang bước đầu rõ điều lành toàn dựa vào thầy.
1. 凡 求 師 傅
須 究 文 書
Phàm cầu sư phó
Tu cứu VănThư
Tìm thầy dạy bảo
Phải xét Văn thư.
Văn thư tức Phụ Mẫu. Hào Phụ Mẫu là thư tịch, học quán, thành tích học tập.
2. 用 居 弱 地 必 不 範 不 模
若 在 旺 鄉 則 可 矜 可 式
Dụng cư nhược địa tất bất phạm bất mô
Nhược tại vương hương tắc khả căng khả thức
Dụng thần hưu tù tất chẳng có gì là mô phạm
Nếu được vượng tướng tấ có thê làm mẫu mực.
Thầy được mời dạy không biết thứa bậc ra sao, nên dùng hào Ứng làm Dụng thần. Nếu có danh phận thứ bậc thì không thể dùng hào Ứng, nên lấy danh phận mà luận. Như học trò đi tìm thầy mà bói, không kể thầy già hay trẻ đều lấy hào Phụ Mẫu làm thầy. Nếu Dụng thần hưu tù thì thầy đó kém cỏi không đáng làm mô phạm cho người khác, còn vượng tướng hữu khí thì thông minh, uyên bác là học giả mẫu mực.
3. 臨 刑 臨 害 好 施 夏 楚 之 威
Lâm hình lâm hại hiếu thi hạ sở chi uy
Lâm Hình hại thì thích dùng roi vọt.
Hạ sở là roi để răn dạy. Nếu Dụng thần mang hình hại, Bạch Hổ thì thầy tính nóng thiếu nhân từ tất thích roi vọt, nếu vượng thì càng gia tăng.
4. 逢歲 逢 身 業 擅 束 修 之 養
Phùng tuế phùng Thân nghiệp thiên thúc tu chi dưỡng
Gặp Tuế, gặp Thân thì chuyển nghề lấy bổng lộc.
Dụng hào, Quái thân hoặc trì Thái Tuế, vị thầy này chuyên lấy nghiêm khắc làm nghề cốt để lấy bổng lộc nuôi gia đình.
5. 兌 金 震 巽 雜 學 堪 推
離 火 乾 坤 專 經 可 斷
Đoài Kim, Chấn, Tốn tạp học kham suy
Li Hoả, Càn, Khôn chuyên kinh khả đoán
Đoài Kim, Chấn, Tốn là tạp học khó định
Li Hoả, Càn, Khôn là chuyên về Kinh.
Phàm để đoán thầy chuyên Kinh hay tạp học, phải lấy hào Phụ ở năm quẻ Chấn, Tốn, Cấn, Khảm, Đoài là tạp học, còn 3 quẻ Li, Càn, Khôn là chuyên kinh[1]
6. 本 象 同 鄉 在 內 則 離 家 不 遠
他 宮 異 地 在 外 則 隔 屬 須 遙
Bản tượng đồng hương tại nội tắc li gia bất viễn
Tha cung dị địa tại ngoại tắc cách thuộc tu dao.
Ở bản cung nội quái thì không rời xa nhà
Tại Tha cung ngoại quái ở cách xa.
Dụng hào tại bản cung mà ở ngoại quái là người bản xứ, mà chỗ ở thì xa. Tại Tha cung nội quái thì người khác quận mà chỗ ở thì gần.
[1] Chuyên Kinh ở đây chỉ chuyên học về kinh sách của nhà Nho, còn tạp học tất học nhiều thứ như Nho, Y ,Lý, Số chẳng hạn…
7. 與 世 相 生 非 親 則 友
Dữ Thế tương sinh phi thân tắc hữu
Tương sinh với thế không phải thân thuộc thì là bạn.
Sinh hợp với hào Thế tất có bà con, không đồng cung với hào Thế là bạn bè quen biết.
8. 與 官 爻 變 不 貴 亦 榮
Dữ Quan hào biến bất quí diệc vinh
Biến thành hào Quan không quí cũng vinh.
Dụng hoá thành Quan, vị thầy này ngày sau tất quí hiển. Nếu có Bạch Hổ mà bị hình hại là người mang bệnh. Nếu trì Nguyệt kiến lại có thêm Thanh long tất còn tương lai tốt đẹp.
9. 靜 合 福 爻 喜 遇 循 循 之 善 誘
動 加 龍 德 怕 逢 凜 凜 之 威 嚴
Tĩnh hợp Phúc hào hỉ ngộ tuần tuần chi thiện dụ
Động gia Long Đức phạ phùng lẫm lẫm chi uy nghiêm
Tĩnh hợp với hào Phúc mừng được dài ngày khéo dạy
Động có Long Đức e gặp phải nghiêm khắc đáng sợ.
Dụng thần với Tử Tôn hợp thì rất tốt tất gặp thầy giỏi văn, biết lễ dạy bảo dần dần, giữ đúng đạo làm thầy, chủ thầy và trò hợp nhau. Chỉ sợ Phụ động tất khắc Tử, nếu lại thêm Bạch Hổ hình hại, tất nhiên khó cho đệ tử vì chủ vị thầy nghiêm nghị đáng sợ, không thể phạm lỗi nhỏ.
10. 父 入 墓 中 邊 孝 先 愛 眠 懶 讀
Phụ nhập Mộ trung Biên HiếuTiên ái miên lại độc
Phụ nhập Mộ thì như Biên Hiếu Tiên thích ngủ nhác đọc sách.
Hào Phụ nhập Mộ thì vị thầy này thích an hưởng nhác dạy, sức học kém. Nếu Phụ lâm Không hoá Mộ cũng như thế. Nếu Nhật thần xung phá hào Mộ thì vị thầy sức học phi thường.
11. 文 臨 身 上 李 老 聃 博 古 通 今
Văn lâm Thân thượng Lý Lão Đam bác cổ thông kim
Văn tại Thân, Lý Lão Đam hiểu thông kim cổ.
Phàm tìm thầy lấy hào Văn thư làm khả năng của thầy. Sáu hào trong quẻ không có hào Văn thư tất thầy kém học thức. Nếu có hào này tĩnh ở Quái thân hoặc được sinh vượng thì tài học của thầy phi thường.
12. 母 化 子 孫 必 主 能 詩 能 賦
Mẫu hoá Tử Tôn tất chủ năng thi năng phú
Phụ Mẫu hoá Tử Tôn tất giỏi thơ giỏi phú.
Phụ hào động hoá Phúc, vị thầy này giỏi làm mọi thứ văn, nếu bị hình hại bệnh bại thì tuy biết àm đủ loại văn nhưng nhiều sơ hở. Tử mang Nguyệt kiến lại có thêmThanh Long tất xuất khẩu thành thơ văn. Nếu Tử hợp với hào Phụ thì vị thầy này có thể mang con theo.
13. 鬼 連 兄 煞 定 然 多 詐 多 奸
Quỷ liên Huynh sát định nhiên đa trá đa gian
Quỷ cùng Huynh sát chắc chắn là nhiều gian dối.
Phàm gặp Huynh động hoá Quỷ, Quỷ động hoá Huynh đều chủ gian trá, nếu lại hình khắc hào Thế tất có thị phi khẩu thiệt.
14. 口 是 心 非 臨 空 亡 而 發 動
Khẩu thị tâm phi Không vong nhi phát độn.
Miệng thì ừ mà lòng thì không, do lâmKhông vong mà phát động)
Dụng hào nên tĩnh không nên động, nên vương không nên Không. Động mà Không tất không thành thực. Tĩnh mà Không thì biếng nhác việc dạy, hoá Không cũng thế.
